Vorige week stond ik om 22:30 uur in de Bloemenbuurt bij Jelle, die me in paniek had gebeld omdat zijn douche volledig was overstroomd. Het water stond al tot aan de badkamerdeur en dreigde de gang in te lopen. Binnen 25 minuten had ik de verstopping gelokaliseerd: een combinatie van haren en zeeprestanten die zich hadden vastgezet in een oude koperen leiding uit de jaren ’70. Met hogedrukspoeling was het probleem in 40 minuten opgelost. Dit soort spoedsituaties zie ik dagelijks in Wassenaar, waar veel woningen nog originele leidingsystemen hebben.
Verstopte doucheafvoeren zijn volgens mij het meest onderschatte probleem in Nederlandse badkamers. Je kent het wel: eerst loopt het water iets trager weg, dan begin je tot je enkels in het zeepsop te staan, en voor je het weet heb je een complete overstroming. In Wassenaar zie ik dit probleem vooral in de oudere wijken zoals het Dorp Wassenaar Centrum, waar de infrastructuur uit de jaren ’30 tot ’60 dateert. De combinatie van gietijzeren hoofdleidingen en koperen distributieleidingen maakt deze woningen extra gevoelig voor verstoppingen.
Waarom Wassenaar specifieke verstoppingsproblemen kent
Als ontstoppingspecialist met 25 jaar ervaring in deze regio valt me op dat Wassenaar unieke rioolproblemen heeft. De historische infrastructuur speelt hierbij een grote rol. In het Dorp Wassenaar Centrum hebben veel woningen uit de jaren ’30-’60 nog steeds de originele gietijzeren hoofdleidingen. Deze zijn gevoelig voor corrosie door de zandbodem, wat ruwheid aan de binnenkant veroorzaakt. Daar blijven haren, zeep en vet veel makkelijker aan hangen dan in gladde moderne PE-Xc leidingen.
Tussen haakjes, sinds 2013 zijn loden leidingen verplicht vervangen, maar de koperen distributieleidingen uit de jaren ’60-’80 zitten er vaak nog steeds in. Deze hebben een kleinere diameter dan moderne systemen, waardoor verstoppingen sneller optreden. In De Paauw en Verspreide Huizen Duinrell zie ik dit minder omdat daar meer renovaties zijn uitgevoerd met PE-Xc meerlagen systemen.
De drukvariaties in Wassenaar liggen stabiel tussen 2,5-3,5 bar door de centrale ligging, maar dat betekent ook dat bij verstoppingen het water nergens naartoe kan. In gebieden met lagere druk merk je een verstopping vaak later omdat het water meer tijd heeft om weg te zakken. Hier niet. Als je afvoer verstopt zit, staat het water binnen enkele minuten tot de rand.
De vijf hoofdoorzaken die ik dagelijks tegenkom
Haren en de gevolgen van hard water
Ongeveer 75% van alle doucheverstoppingen die ik behandel wordt veroorzaakt door haren. Tijdens het douchen verlies je gemiddeld 50-100 haren, en die spoelen niet zomaar weg. Ze haken zich vast aan de ruwe binnenkant van oudere leidingen. In Wassenaar hebben we relatief hard water, wat betekent dat er kalkafzetting optreedt. Deze kalk maakt de leidingwand nog ruwer, waardoor haren zich nog makkelijker vasthechten.
Wat het probleem verergert zijn moderne verzorgingsproducten. Conditioners en bodycrèmes bevatten siliconen en vetten die als een soort lijm werken. Deze substanties vormen een kleverige laag waar haren aan blijven plakken. In oktober zie ik dit probleem verergeren omdat mensen weer vaker binnen douchen en warmere, langere douches nemen. Die extra warmte lost weliswaar meer vet op, maar zodra het water afkoelt in de leiding stolt alles weer.
Zeeprestanten en vetophoping in herfstmaanden
Nu we in oktober zitten merk ik een duidelijke toename van verstoppingen door vetophoping. Mensen gaan weer meer vettige crèmes gebruiken, de verwarming staat aan waardoor huidvetten sneller loslaten tijdens het douchen, en de buitentemperatuur daalt. Bij temperaturen onder 10 graden celsius, wat we ’s nachts al regelmatig hebben, stollen vetten sneller in de leidingen.
In de Bloemenbuurt zag ik vorige week drie verstoppingen op één dag, allemaal veroorzaakt door dezelfde combinatie: haren, zeeprestanten en gestold vet. De jaren ’30 woningen daar hebben gelukkig grotendeels gemoderniseerde PE-Xc systemen, maar de hoofdaansluitingen zijn vaak nog origineel. Daar ontstaat een bottleneck waar alles zich ophoopt.
Kalkaanslag door historische infrastructuur
Volgens mij wordt kalkaanslag zwaar onderschat als oorzaak van verstoppingen. In Wassenaar hebben we door de zandbodem en oude infrastructuur te maken met een hoog corrosierisico. Corrosie creëert oneffenheden waar kalk zich aan vasthecht. Een normale koperen leiding heeft een diameter van 40-50 millimeter, maar na 30 jaar kalkaanslag kan dit gereduceerd zijn tot 25 millimeter of minder.
Ik ontdekte dit vorig jaar bij een camera-inspectie in het Dorp Wassenaar Centrum. De eigenaar klaagde over chronische verstoppingen, maar kon niet begrijpen waarom ontstoppen slechts tijdelijk hielp. De camera liet zien dat de leiding voor 60% dichtgegroeid was met kalkaanslag. We hebben toen de complete leiding vervangen door een PE-Xc systeem, en sindsdien geen problemen meer gehad.
Structurele problemen door grondverzakking
De overgang van duinlandschap naar poldergebied waar Wassenaar op ligt zorgt voor specifieke grondproblemen. In Verspreide Huizen Duinrell zie ik regelmatig verzakte leidingen door ongelijkmatige zetting. Hierdoor ontstaan
